Zastanawialiście się kiedyś dlaczego futbol często nazywany jest religią? Co ciekawe, nie jest to tylko obiegowa opinia mająca podkreślić przywiązanie miłośników piłki nożnej do dyscypliny ale mający podłoże naukowe fakt.
Potwierdza to antropolog Harvey Whitehouse. Wynalezienie religii jest wielkim hukiem w historii ludzkości. Bogowie i wiara w duchy pomagały wyjaśniać niewyjaśnione, a przekonania religijne nadawały sens i cel ludziom walczącym o przetrwanie. Ale co, jeśli wszystko, co myśleliśmy, że wiemy o religii, było błędne? Co jeśli wiara w nadprzyrodzony to tylko część prawdy, której fundamentem są rytuały, które sprzyjają spójności grupowej, tworzą więzy społeczne. Przywiązanie na które ludzie są gotowi umrzeć? Nie trudno skojarzyć te pytania z fanatyczną miłością do piłki kopanej.
Jednym ze wspólnych wyjaśnień dotyczących pochodzenia religii jest to, że bogowie i nadprzyrodzone istoty mogłyby wyjaśnić to, co nie miało sensu, czy to była eksplozja grzmotu czy śmierć dziecka. Czy były to korzenie wiary religijnej?
Przypuszczam, że ludzie próbują wypełnić luki w ich wiedzy, powołując się na nadprzyrodzone wyjaśnienia. Ale wiele innych sytuacji powoduje nadprzyrodzone wyjaśnienia. Być może najbardziej rozpowszechniona jest myśl, że istnieje rytuał, który może nam pomóc, kiedy robimy coś, co może powodować niepowodzenie. Wielu ludzi idzie na mecze piłki nożnej zakładając na siebie swoje szczęśliwe spodnie lub szczęśliwą koszulka. Sami zawodnicy jak i kibice posiadają różnego rodzaju rytuały mające pomóc w kryzysowych sytuacjach, jak rzut karny. Ściskają kciuki, odwracają się plecami, trzymają się za herb klubowy.
Tak więc czynności rytualistyczne w meczu piłki nożnej nie różnią się od wyraźnie religijnych rytuałów?
Nie. W rzeczywistości uważam, że to dziwne, że ludzie nawet chcieliby myśleć, że jest inaczej. Psychologicznie, religia i piłka nożna są tak bardzo podobne. To prawda, że istnieje pewna świętość religii. Ale szczerze mówiąc wielu fanów piłki nożnej wychwala swój zespół ponad wszystko, a jego herb jest dla nich całkowicie święty.
Oryginalny artykuł ukazał się w:
http://nautil.us/issue/17/big-bangs/to-understand-religion-think-football
Comments